یکی از مهم ترین دستگاه های آنالیز برای شناسایی ترکیبات شیمیایی اسپکتروفتومتر زیرقرمز، آی آر (IR) یا اسپکتروفتومتر زیرقرمز تبدیل فوریه، اف تی آی آر (FTIR: Fourier-Transform Infra-Red) است. به طوری که این روش یکی از رایج ترین روش های تجزیه ای در دسترس متخصصین، در پژوهشکده ها و صنایع مختلف است. وقتی جذب ماده ای در محدودۀ زیر قرمز شدید باشد، این روش برای تجزیه کمّی نیز مفید خواهد بود. یکی از مزایای اسپکترومتر زیرقرمز نسبت به سایر دستگاه های تجزیه ساختاری (مانند، اسپکترومتر اشعه ایکس، طیف سنج رزونانس اسپین الکترون یا ESR، رزونانس مغناطیسی هسته یا NMR و … ) فراهم کردن داده های مفید با سرعت و سهل است و به هیچ‌گونه روش‌های ارزیابی بعدی نیاز ندارد. روش طیف سنجی زیرقرمز، علاوه بر شناسایی ترکیبات آلی و معدنی، بسیاری ازمسائل مربوط به شیمی کئوردیناسیون را نیز حل می کند. یکی دیگر از مزایای بسیار خوب طیف بینی زیرقرمز آن است که هر نمونه واقعی، به هر حالت فیزیکی قابل مطالعه است. مایعات، محلولها، خمیرها، پودرها، لایههای نازک، فیبرها، گازها و سطوح را میتوان با روش آمادهسازی ساده و راحت مورد آزمایش قرار داد. با بهبود و بهینه سازی دستگاه های زیرقرمز، روش های حساس جدیدی توسعه یافته است، که تجزیه نمونه هایی که قابلیت برهمکنش دارند، امکان پذیر شود. طیف سنج های زیرقرمز از دهه ۱۹۴۰، به صورت تجاری در دسترس محققین قرار دارد. در ابتدا از منشورها به عنوان جزء پاشنده در دستگاههای زیرقرمز استفاده میشد، ولی از اواسط دهه ۱۹۵۰، شبکههای پراش به عنوان جزء پاشنده معرفی شدند. اما، مهمترین پیشرفت طیف بینی زیرقرمز، ورود طیف سنج های تبدیل فوریه (اف تی آی آر، FTIR) است، که در آن از یک تداخل سنج و از فرایند مکانیکی خوبی برای تبدیل فوریه استفاده می شود. اسپکترومتر زیرقرمز تبدیل فوریه (FTIR) کیفیت طیف زیرقرمز را بهبود بخشیده و زمان لازم برای به دست آوردن دادهها را کاهش داده است. علاوه براین، با بهبودهایی که در برنامههای رایانه ای ایجاد شده است، طیف بینی زیرقرمز توسعه بسیار بزرگی داشته است.
نوارهای جذبی یا پیک ها درطیف زیرقرمز یک ترکیب با گروه های عاملی و پیوندهای موجود در آن ماده مطابقت دارد. بنابراین، طیف زیرقرمز، IR یک ماده شیمیایی، به عنوان اثر انگشت آن استفاده می شود. موقعیت نوارها در طیف آی آر IR معمولاً برحسب عدد موج ( با واحد cm-1) بیان می شود. ارتباط بین عددموج (σ)، طول موج (λ) و فرکانس (υ) به صورت معادله زیر، است.
ν = c / λ
که c سرعت نور در خلاء است. شدت نوارها در طیف آی آر IR ، بر حسب عبور (T) و یا برحسب جذب (A) بیان می شود.
A = log 1/T